Originalnost i konkretni doprinosi projekta tehnološkom razvoju Republike Srbije

Desetogodišnja ekonomska izolacija, politička nestabilnost i vrlo dug period svojinske transformacije drastično su redukovali sposobnost domaće ekonomije da proizvodi visokotehnološke proizvode koji će biti konkurentni na svetskom tržištu. Jedan od osnovnih pokretačkih mehanizama koji mogu da promene ovakvo stanje su visokotehnološki projekti koje zajednički realizuju istraživačke institucije i kompanije u industriji. Značaj je obostran. U takvim projektima podjednako profitiraju istraživačka sredina i industrija kroz pokretanje spirale razvoja.
Projekat koji se ovde predlaže ima upravo takve sadržaje. Inteligentni optički senzorski sistemi su visokotehnološki proizvod iz domena generičkih tehnologija koje se smatraju pokretačima razvoja proizvodnih tehnologija (keytechnologydrivers / enablingtechnology). Istraživačko razvojne aktivnosti, tematski okviri i konzorcijum projekta su tako formirani da čine jednu komplementarnu celinu sa usklađenim poslovnim interesima i koristima. Mašinski fakultet kroz ovaj projekat vidi šansu da intenzivira istraživanja i razvoj u domenu robotike i inteligentnih tehnoloških sistema, koji su kao programski okvir uspostavljeni osamdesetih godina, a posle dužeg perioda hibernacije, ponovo se aktiviraju kroz interesovanje industrije za visokotehnološkim projektima (na primer, program proizvodnje novog modela vozila Zastava 10). Ikarbus i FAP kao velike kompanije rezultate ovog projekta mogu da vrlo brzo valorizuju kroz unapređenje kvaliteta svojih proizvodnih linija i proizvoda, uz istovremenu edukaciju i osavremenjavanje znanja svojih inženjera i proizvodnih radnika. Kompanija Mikrokontrol, kao predstavnik koji dolazi iz grupacije privatnih malih i srednjih preduzeća vidi svoj jasni interes u sprezi sa univerzitetskom sredinom kroz uvođenje visokotehnoloških sadržaja u svom programu, za čiji razvoj nema dovoljne sopstvene resurse.
Alternativa ovakvom pristupu je uvoz ovakvih sistema koji su neuporedivo skuplji u odnosu na komponente. Vrednost optičkih senzora je gotovo zanemarljiva u poređenju sa tržišnom vrednošću jednog robotizovanog sistema ili specijalnog metrološkog sistema u kome oni predstavljaju ključnu tehnologiju. Razlog ovakve diskrapance je vrlo velika dodata vrednost koja se sastoji iz znanja o tome kako da se komponuje sistem i znanja koja su povezana sa vrlo delikatnom softverskom podrškom koja kroz elemente veštačke inteligencije dovodi do kvalitativnog skoka. Teoretski rezultati na ovom projektu, verifikovani na realnim demonstracionim instalacijama, i formiranje jednog istraživačko-razvojnog jezgra su ključni doprinos od šireg značaja za domaću privredu.
Konkretni doprinos istraživačko razvojnih aktivnosti koje su obuhvaćene tematskim odrednicama projekta i planom realizacije mogu se svrstati u dve grupe.

Prvu grupu čine oni rezultati koji se odnose na doprinose merene u okvirima nacionalnog nivoa. Najznačajniji rezultat ovde je približavanje savremene tehnologije optičkih senzora inženjerima domaće industrije, kroz pružanje odgovarajuće profesionalne edukacije u formi treninga, seminara ili kurseva koji će biti organizovani na Mašinskom fakultetu ili u Centrima za profesionalni trening korisnika istraživanja, obezbeđivanje specijalizovane stručne literature i kroz obezbeđivanje konsultantske podrške od strane članova ekspertskog tima konzorcijuma projekta. U ovu grupu spada i formiranje jedne razvojno-istraživačke jedinice na Mašinskom fakultetu Univerziteta u Beogradu, Centar za nove tehnologije, koja će raspolagati specifičnim generičkim znanjima iz oblasti tehnologije optičkih senzorskih sistema i odgovarajućom eksperimentalnom opremom, kao razvojno-istraživačkom bazom za podršku projektima aplikativnog tipa.
Najdirektnije merljiv doprinos ovog projekta biće dve demonstracione instalacije koje će biti razvijene za praktičnu validaciju ostvarenih teoretskih rezultata projekta. Tehnički detalji i primenljivost ovih demonstracionih instalacija na konkretnim proizvodnim zadacima biće usklađeni tokom realizacije projekta bilateralnim dogovorima unutar konzorcijuma.
Konzorcijum je tako koncipiran da se u periodu od dve godine realno mogu sprovesti potrebne razvojne aktivnosti i realizovati konkretan sistem za dimenzionu metrologiju (slično primerima navedenim na slici 1, 2 i 3), koji će biti isporučen nekoj od proizvodnih kompanija u Srbiji koja nije članica konzorcijuma projekta ali pripada kompanijama koje pokriva poslovna interesna grupa zainteresovanih kompanija za rezultate ovog projekta. U ovom trenutku se vode i određeni pregovori po ovom osnovu sa kompanijom Trayal iz Kruševca i Tehničko remontnim zavodom iz Čačka. Investicioni fondovi za projekte ove klase se mere redom veličine od 100.000 do 500.000 EUR, i njihovom realizacijom bi se ostvarili vrlo konkretni doprinosi ovog projekta srpskoj privredi.

Drugu grupu rezultata čine oni rezultati čiji je doprinos merljiv na međunarodnom nivou. To su inovativni rezultati koji predstavljaju prodore u istraživačkom smislu, a pre svega se odnose na segment sistema veštačkog gledanja, odnosno razvoj inteligentnih algoritama za obradu dvodimenzionalnih ili trodimenzionalnih slika primenom novih algoritama za prepoznavanje oblika u realnom vremenu. U ovu grupu doprinosa spadaju i nove procedure primarne obrade signala primenom diskretne vejvlet transformacije kao i nove procedure obrade nekompletnih vremenskih serija, odnosno serija sa prisustvom kraćih epizoda nevalidnih senzorskih podataka, koji se realno sreću u radu sa optičkim senzorima, posebno laserskim triangulacionim senzorima.